مذاکرات هسته ای اولین باری نبود که هیات ایرانی با آمریکایی بعد از انقلاب به مذاکره بنشینند، پاییز 59 ، با میانجی گری دولت الجزایر ، هیات آمریکایی با هیات ایرانی به سرپرستی بهزاد نبوی رو در روی یکدیگر قرار گرفتند تا بر سر موضوع گروگان های سفارت تسخیر شده آمریکا مذاکره کنند که پس از دو ماه کش و قوس موافقت نامه ای میان ایران و آمریکا امضا شد که به بیانیه الجزایر معروف شد، نگاهی به تجربه ی پیشین قطعا می تواند باور دشمن بودن آمریکا تقویت کند.
مذاکره کنندگان کشورمان که می توانستند با باز پس دادن گروگان های لانه جاسوسی،شاه را تحویل گرفته و اموال بلوکه شده دولت را به کشور باز گردانند و جبهه را سروسامان دهند چندان موفق نبودند!
پس از توافق، تحویل شاه که از خواسته های اصلی انقلاب بود محقق نشد و از 12 میلیارد دلار دارایی ایران در خارج از کشور تنها 3 میلیارد دلار آن به ایران بازگشت و باقی آن نیز دودستی تقدیم ایرانیان خارج نشین ضدانقلاب و دولت آمریکا شد، و اما چگونگی این اتفاق :
در متن بیانیه تاکید شده بود که به دعاوی تبعه های آمریکایی رسیدگی شود و حقوق آنها پایمال نشود با وجود این بند ایرانیان ضدانقلاب که با پیروزی انقلاب اسلامی از ایران فرار کرده بودند و از دولت آمریکا تابعیت گرفته بودند علیه جمهوری اسلامی شکایت کردند و با رسیدگی به شکایت آنها اموالشان از طریق قانونی بازگردانده شد. پس از اجرا، از آقای نبوی در این رابطه سوال شده بود که ایشان در پاسخ می گویند:
تصور نمی رفت آمریکایی ها سوء برداشت از کلمه تبعه را داشته باشند.
اما بخش دیگری از دارایی های ایران صرف تسویه وام های کلان با بهره کم شده بود که ایران قبل از انقلاب از دولت آمریکا گرفته بود در صورتی که اقساط این وام ها مهلت زیادی داشت و بهره وام نیز کم بود و برخی از وام ها را نیز بخش خصوصی گرفته بود.
و نکته آخر اینکه با وجود شروع جنگ تحمیلی ، اعضای تیم آقای بهزاد نبوی در طول مذاکرات از اموال نظامی خریداری شده از آمریکا هیچ حرفی نمی زنند در صورتی که در این برهه ، زمان مناسبی برای امتیاز گیری بیش از پیش از دولت آمریکا بود.
آیت الله مهدوی کنی در رابطه با این مذاکرات می فرمایند:
بیانیه با عجله و بدون مطالعه دقیق و بدون توجه به دقایق و ظرایف حقوق بین الملل تنظیم گردید.
با امضای این بیانیه وارن کریستوفر معاون وزیر امورخارجه آمریکا می گوید :
ایالات متحده آمریکا بدون آن که به باج خواهی ایران تن دردهد یا به طور رسمی معذرت خواهی کند یا ثروت شاه را مسترد نماید ،موفق به آزادی گروگان ها شد.
آنچه از داده ها و ستاده می توان برداشت نمود، این است که آمریکا همیشه سعی داشته است تا با کمترین هزینه، بیشترین منفعت را برای خود خریداری نماید.
