پیشگیری قدم اول درمان

پس از ظهور انقلاب اسلامی، یکی از مشکلاتی که کشور گریبان گیر آن شد، کنترل بیماری‌های واگیردار بود، در این زمینه تلاش‌هایی جدی جهت تأمین و توزیع واکسن صورت گرفت. در سال‌های اخیر نیز کشور درزمینه ی کنترل بیماری‌های واگیردار به‌خوبی پیشرفت کرد و با ارتقای سطح سلامت جامعه و خدمات بهداشتی، مرحله گذاری را طی کرد به‌طوری‌که بیماری‌های قبل از گذار چون بیماری فلج اطفال،  جای خود را به بیماری‌های غیر واگیردار و حوادث و سوانح داده است.  واقعیتی که کشورهای مختلف جهان نیز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند در این رابطه می‌توان به مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیر واگیردار اشاره کرد، به‌طوری‌که گزارش ها نشان می دهد 51.9 درصد، بیماری‌های غیر واگیردار، 27.9 درصد، حوادث و تنها 14.2 درصد، بیماری‌های واگیردار، علت مرگ‌ومیرها بوده است.

از میان بیماری‌های غیر واگیردار در جهان، بیماری‌های قلبی_عروقی و بیماری‌های بدخیم از اهمیت دوچندانی برخوردارند به‌طوری‌که ازلحاظ عددی 48 درصد بیماران مبتلابه بیماری قلبی_عروقی، 21 درصد به بدخیمی مبتلا شده‌اند. در ایران نیز متأسفانه 90 هزار نفر در اثر سکته قلبی و مغزی هرساله فوت می‌کنند و کشور منجر به از دست دادن 16 میلیون سال از عمر افراد می‌شود و این شرایط ‌در حالی است که وزارت بهداشت موفق شده است رتبه اول کنترل بیماری‌های غیر واگیردار را در منطقه کسب کند، بنابراین می‌توان شباهتی میان وضعیت جهان و ایران قائل بود.

نکته جالب‌توجه این است که  سه‌چهارم بیماری‌های غیر واگیردار در طبقه پایین جامعه رخ می‌دهد و این طبقه، به علت درآمد پایین ناتوان از پرداخت هزینه درمان می‌باشند و این اتفاق منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد ملی خواهد شد. در این رابطه می‌توان به کاهش متوسط 1 درصد درآمد ناخالص ملی در کشورها و کاهش 5 درصدی در کشور روسیه اشاره نمود. همچنین میزان خسارات ناشی از بیماران غیر واگیردار در کشورهای چین، 18 میلیارد دلار، روسیه، 11 میلیارد دلار و هندوستان، 9 میلیارد دلار است که این خسارات ناشی از درمان بیماران غیر واگیردار بوده است.

بنابراین باید علاوه بر نگاه ویژه به درمان این بیماری‌ها، در بخش پشگیری سرمایه گزاری نمود. در این راستا تحقیقات نشان می دهند بیماری‌هایی که در حوزه بیماری‌های غیر واگیردار فراوانی بیشتری را دارند  قابل‌پیشگیری هستند. به‌طوری‌که 80 درصد بیماران قلبی و عروقی و 40 درصد بدخیمی را می‌توان پیشگیری نمود.

اما آنچه امروزه باعث ابتلا به  بیماری‌های غیر واگیردار شده، تغییر سبک زندگی افراد است. در جوامع فعلی افراد تحرک کمتری دارند و میوه و سبزی‌ها کمتر مصرف می‌کنند و علاقه‌مند به مصرف غذای با چربی بالا هستند. در ایران نیز 40 میلیون نفر از غذای ناسالم استفاده می‌کنند و به‌جای مصرف 5 گرم نمک در روز، 10 گرم نمک مصرف می‌کنند که این ناشی از فرهنگ غلط و الگوی نادرست تغذیه‌ای می‌باشد.

بنابراین وزارت بهداشت می‌بایست به‌عنوان مجری اصلی نظام سلامت کشور، باوجود شرایط  ویژه کشور در بیماری‌های غیر واگیردار، اعتبارات اختصاصی در بخش پیشگیری را با جدیت از دولت مطالبه نماید و با برنامه‌هایی نظیر غربالگری، ارتقای سواد سلامت و اصلاح الگوی رفتاری و تغذیه‌ای باعث کنترل و پیشگیری بیماری‌های غیر واگیردار شود چراکه هزینه کردن هر واحد پولی در بخش پیشگیری منجر به‌ صرفه جویی در 7 تا 10 واحد پولی در بخش درمان می‌شود.